Temat od kilku lat zyskuje na popularności, ale nie bez powodu. Coraz więcej potwierdzonych naukowo faktów obiega świat nauki. Korzystne działanie probiotyków jest niezaprzeczalne. A czym właściwe są? Czy potrzebujemy ich suplementować? Kiedy są nam potrzebne?

Oto kilka podstawowych informacji na ich temat.

Prebiotyki to drobne organizmy zasiedlające śluzówkę naszych jelit. Jest ich tam ogromna ilość. Aby odpowiednio wyścielały nasze jelita potrzebują optymalnych warunków. Dzięki temu rozmnażają się i chronią nasz organizm na wielu płaszczyznach. Każdy z nas posiada unikalny zestaw drobnoustrojów, nie ma jednego wspólnego wzorca idealnego dla naszego zdrowia. [1,5]

Suplementacja probiotyków ma za zadanie poprawić warunki rozwoju dobrej flory bakteryjnej w naszych jelitach i w konsekwencji przywrócenie w niej równowagi.  [4,5]

Wiele osób kojarzy przyjmowanie probiotyków jedynie z okresem leczenia antybiotykiem. Mają one wtedy nieco inne działanie- chronią nas przed powikłaniami leczenia (np. biegunką po antybiotykową). Konieczne jest włączenie suplementu medycznego maksymalnie w drugiej dobie przyjmowania antybiotyku, wtedy działanie te jest skuteczne. Ważne jest, aby pamiętać, iż nie wystarczy spożywać kiszonek czy kefirów, aby dostarczyć odpowiednich bakterii. Nie są one w stanie wystarczająco skutecznie zasiedlić śluzówki jelit i przeciwdziałać niepożądanym działaniom leków.

Kto zatem powinien przyjmować probiotyki?

Ze względu na to, iż dysbioza jelitowa (czyli zaburzenia mikroflory) jest aktualnie powszechnym zjawiskiem, większość z nas powinna zadbać o włączenie probiotyków do codziennej suplementacji. Niestety, ale zbyt częste stosowanie restrykcyjnych i niedoborowych diet odchudzających lub spożywanie przetworzonej, mało zróżnicowanej diety, przewlekły stres, zbyt duże spożycie leków przeciwbólowych bardzo mocno zaburzają naszą mikroflorę.

Oczywiście pierwszym i podstawowym krokiem jest wprowadzenie dobrych dla naszego organizmu nawyków żywieniowych, umiarkowanej i regularnej aktywności fizycznej, zadbanie o rytm dobowy i sen oraz sposoby radzenia sobie ze stresem (joga, relaksacje, terapia). Wprowadzenie do diety warzyw, owoców, orzechów i zdrowych tłuszczy stanowi bardzo dobre podłoże do rozwoju cennych bakterii w naszym przewodzie pokarmowym. Probiotyki suplementujemy zawsze z lub po posiłku, gdyż są one podatne na działanie soków trawiennych. Najlepiej wieczorem, kiedy w nocy nasze jelita zwalniają tempo perystaltyki. Dzięki temu poza regeneracją organizmu, możemy poprawić nasza mikrobiotę.

Sama suplementacja probiotykami to już szczyt góry lodowej, najważniejsze są podstawy.

Które probiotyki są najlepsze? Jedno czy wieloszczepowe? Jak je wybrać?

Zanim rozpoczniemy jakąkolwiek suplementacje, warto zastanowić się jaki jest jej cel oraz skonsultować się ze specjalistą. Ustalić czy jest ona konieczna w naszym przypadku.

Szczepy bakterii mają udokumentowane działanie zdrowotne, dlatego ich dobór ma znaczenie. Na przykład przy zespole jelita drażliwego (IBS) stosuje się szczep L. plantarum 299v. Możemy rozróżnić probiotyki jedno- i wieloszczepowe.

Te pierwsze stosuje się zazwyczaj w konkretnych problemach zdrowotnych, aby zniwelować objawy i dolegliwości np. biegunki/ zaparcia. Natomiast wieloszczepowe preparaty używane są m.in. we wspomaganiu leczenia zaburzeń metabolicznych, poprawi odporności, procesów redukcji nadwagi i otyłości oraz leczeniu depresji [2,3]. Dobroczynne działanie probiotyków wieloszczepowych polega na tym, iż zasiedlają one naszą śluzówkę w jelitach oraz stymulują produkcje białek wpływających na tworzenie bariery ochronnej.

A co, jeśli po probiotyku nasilają się wzdęcia i bóle brzucha?

Przede wszystkim warto skonsultować dobór probiotyku ze specjalistą. Pryz niektórych dolegliwościach, m.in. przy zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) objawy dyspeptyczne bardzo często się nasilają [5].

W sytuacjach, kiedy zaczynamy jeść bardzo duże ilości warzyw i owoców mogą dokuczać nam bóle brzucha, wzdęcia, biegunki czy zaparcia. Dzieje się tak, ponieważ jelita nie są przyzwyczajone do tak dużej ilości błonnika. Musimy im dac trochę czasu na adaptacje. Bardzo ważna jest wtedy odpowiednio dobrana probiotykoterapia, spożywanie dobrych tłuszczy oraz picie wody (około 2,5-3l). Często probiotykoterapie rozpoczyna się wtedy od preparatów jednoszczepowych [5].

Odpowiednio dobrany i dobry jakościowo probiotyk to gwarancja sukcesu terapii i leczenia dolegliwości. Co świadczy o jakości preparatów?

• Przede wszystkim odpowiednio udokumentowane działanie kliniczne – rożne rodzaje bakterii powinny wspierać swoje działanie a nie działać przeciwko sobie.
• Opis szczepu literowo numeryczny np. plantarum299v
• Musza mieć udokumentowane bezpieczeństw stosowania
• Powinny być wyprodukowane tak, aby przetrwały proces trawienny i dotarły do jelit, czyli miejsca docelowego swojego działania

Zródła:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32010640/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31434172/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33459204/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31703257/
5. Szajewska H. Probiotyki- aktualny stan wiedzy i zalecenia dla praktyki klinicznej, Medycyna Praktyczna, 2017: https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/168224,probiotyki-aktualny-stan-wiedzy-i-zalecenia-dla-praktyki-klinicznej

Treści umieszczone w ramach Portalu mają na celu poszerzenie wiedzy użytkowników. Portal ma charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny i treści w nim umieszczane nie stanowią porady lekarskiej. Przed skorzystaniem z jakichkolwiek informacji umieszczonych w Portalu koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem.