Co jeść kiedy towarzyszą Ci wzdęcia albo biegunki i zaparcia. Czyli dieta w jelicie zespołu nadwrażliwego
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS- irritable bowel syndrome) jest obecnie najczęściej występującym zaburzeniem przewodu pokarmowego Objawia się zaburzonym rytmem wypróżnień, wzdęciami i bólem brzucha. Dotyka nawet 20% populacji. Jego niespecyficzne objawy utrudniają diagnozę i powodują, że osoby nim dotknięte męczą się latami [1].
Pozytywne jest to, że IBS nie powoduje powikłań i nie wpływa na długość życia.
Leczenie opiera się na odpowiedniej diecie oraz suplementacji, które zdecydowanie poprawiają jakość życia. Leczenie farmakologiczne powinno mieć charakter doraźny, w sytuacjach zaostrzenia objawów, zawsze pod okiem lekarza. Inne leki specjalista przepisze w przypadku postaci biegunkowej, inne w postaci zaparciowej [2,4].
Najlepiej działająca dietą będzie dieta low fodmap, która opracowali australijscy naukowcy. Polega ona na wykluczeniu z diety łatwo fermentujących sacharydów i polioli, które nasilają objawy zespołu jelita nadwrażliwego [].
Czym są te związki? Zaliczamy do nich laktozę, fruktozę, fruktany i różnego rodzaju słodziki. Każdy ma inna wrażliwość na te substancje i mogą wywoływać różne objawy. Na jednych niekorzystnie będzie działała laktoza, a na innych fruktoza. Dlatego tez, nie mamy jednego schematu leczenia dietetycznego w tym zaburzeniu. Najlepszą metoda jest obserwacja tolerancji na różne pokarmy i dopasowanie do niej posiłków.
Dlaczego unikamy nadmiernej fermentacji w jelitach?
Może ona powodować nadmiar produkcji gazów (dwutlenku węgla, siarkowodoru, wodoru czy metanu), która w konsekwencji powoduje dolegliwości- wzde3cia bole brzucha, zaparcia. Produkty o dużej zawartości fodmap, poprzez swoje działanie osmotyczne, powodują ściąganie” wody do jelita. Będzie to przyspieszało perystaltykę jelit i na skutek tego biegunki [4].
Co jeszcze może nam pomóc?
Bardzo istotne w poprawie samopoczucia osób z IBS okazuje się również uzupełnienie niedoborów w składniki przeciwzapalne, które poprawiają „kondycję” naszych jelit [5].
Istotna jest podaż witaminy D3, która wpływa na jakość flory bakteryjnej i poprawia prace układu odpornościowego. Niestety badanie pokazują, że znacząca część populacji cierpi na jej niedobory. Prowadzono prace badawcze, w których wykazano zmniejszenie dolegliwości objawów u osób z IBS po uzupełnieniu niedoborów witaminy D3. [3]
Kwasy omega 3 i kurkuma to kolejne bardzo istotne składniki które działają przeciwzapalnie i poprawiają prace naszych jelit. Jednym z naturalnie stosowanych preparatów jest również olejek z mięty (pieprznej), który zmniejsza nadwrażliwość mięśni jelit, działa rozkurczowo i łagodzi dolegliwości bólowe.
To na co warto uważać to podawanie probiotyków. Dlaczego?
Ponad 80% osób z IBS cierpi również na przerost flory bakteryjnej (SIBO- dochodzi do zmiany miejsca bytowania mikroflory. Zamiast namnażać się w jelicie grubym, dochodzi do tego we wcześniejszych odcinakch przewodu pokarmowego, co powdouje dolegliwości podobne do IBS). W takim przypadku podawanie probiotyków, może zaostrzyć objawy. Warto wiec wykonać test wodorowo- metanowy wykluczający SIBO, jeśli cierpimy na nadmierne wzdęcia, „przelewanie” w brzuchu i wykluczyć przerost bakterii jelitowych [4].
Probiotyki wykazują działanie szczepozależne, dlatego warto je wprowadzać po konsultacji ze specjalistą, w zależności od dolegliwości i objawów. Unikniemy wtedy efektów odwrotnych niż oczekiwane.
W przypadku zespołu jelita nadwrażliwego skutecznym i najlepiej przebadanym jest szczep Lactobacillus plantarum 299v.
Współczesny styl życia, przewlekły stres, zaburzenia mikrobioty jelitowej generują szereg zaburzeń i dolegliwości. IBS jest jednym z nich. Nie mamy jeszcze skutecznego leku, ale możemy sobie pomóc wprowadzając zmiany w stylu życia i diecie. Ogromne korzyści przynosi wprowadzenie na kilka tygodni diety low fodmap oraz odpowiednio dobranej suplementacji. Oczywiście w celu utrzymania remisji, warto wprowadzić sposoby na radzenie sobie ze stresem, który bardzo często zaostrza objawy IBS. Leki wprowadzamy tylko i wyłącznie pod okiem lekarza specjalisty.
Produkty zalecane i przeciwskazane w diecie low fodmap [6]
PRODUKTY | TEGO UNIKAĆ | TO JEST DOZWOLONE |
WARZYWA | Suszona fasola, groch, | Groszek, seler, marchew, pasternak, pietruszka, ziemniaki, słodkie ziemniaki, dynia, pomidor, brukselka, szpinak, sałata, papryka zielona, zielona fasola, rzepa, ogórek, cukinia, kabaczek, bakłażan, ciecierzyca (niewielka ilość), papryka, fasolka szparagowa, kapusta pekińska, seler łodyga, szczypiorek cienki, dymka zielone części, świeże zioła, kiełki fasoli, lucerny, soi, koper włoski, imbir, jarmuż, liście pora, oliwki |
OWOCE | Jabłka, śliwki, wiśnie, gruszki,brzoskwinie, morele, nektaryny, mango, arbuz, grejpfruty, winogrona, awokado, daktyle, jeżyny, porzeczki, owoce suszone, rodzynki, owoce z puszki w syropie | Pomarańcze, żurawina, truskawki, cytryny, limonki, banany, mandarynki, melony, jagody, borówki, maliny, porzeczki, kiwi, ananas, papaja, rabarbar |
MIĘSA I RYBY | Marynowane i przetworzone mięsa | kurczak, indyk, wołowina , wieprzowina, baranina, ryby: łosoś, dorsz, łupacz, pstrąg, tuńczyk w puszce, owoce morza: krewetki, ostrygi |
NABIAŁ | Sery miękkie, serek wiejski, brie, ser topiony, mleko krowie, owcze, kozie, śmietana , jogurt, maślanka, lody, produkty sojowe, mleczko kokosowe, pudding, margaryna | Twarde sery, w tym cheddar, brie, feta, mozarella, camembert, szwajcarski, parmezan, mleko bezlaktozowe , mleko owsiane, mleko ryżowe, jogurty bez laktozy, sery żółte, mleko migdałowe, masło, jaja, tofu |
ZBOŻA I ZIARNA | Pszenica (chleb, płatki pszenne, bułki, makarony, kuskus, ciastka,bułka tarta), jęczmień, żyto, otręby,orzechy nerkowca, pistacje | Komosa ryżowa Pieczywo i produkty z mąki owsianej, gryczanej, ryżowej, kukurydzianej, ziemniaczanej, bezglutenowe, kasza gryczana, ryż biały i brązowy, płatki owsiane, * (uwaga na inne zaburzenia metaboliczne) migdały, orzeszki ziemne, chipsy ziemniaczane, małe ilości ziarna sezamu i słonecznika, orzechów włoskich |
INNE | grzyby, miód; ksylitol, sorbitol, fruktoza i syrop fruktozowy, syrop z agawy, gumy do żucia, piwo, wino więcej niż 1 jednostka ), rum, napoje bezcukrowe np. dietetyczna cola, inulina (jako suplement lub dodatek do żywności) | herbata, kawa (nie więcej niż 1 filiżanka),, masło orzechowe, tofu, woda |
BIBLIOGRAFIA:
1. https://gastrogirl.com/wp-content/uploads/Ford_et_al-2018 The_American_Journal_of_Gastroenterology.pdf
2. http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.psjd-70e8bf2b-15b4-4aea-985b-5cf1d09a33e7/c/250-255_Zelowski_Jelito.pdf
3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29367731 4. https://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085(16)00222-5/fulltext
4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25731138 https://centrumgh.pl/wp-content/uploads/2017/09/FODMAP-do-druku.pdf
Treści umieszczone w ramach Portalu mają na celu poszerzenie wiedzy użytkowników. Portal ma charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny i treści w nim umieszczane nie stanowią porady lekarskiej. Przed skorzystaniem z jakichkolwiek informacji umieszczonych w Portalu koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem.