Selen – Twój sprzymierzeniec w utrzymaniu zdrowej równowagi hormonalnej

Selen to mikroelement, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi hormonalnej. Jego odpowiednia ilość jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy, a co za tym idzie – całego układu hormonalnego. W tym artykule dowiesz się, jak selen wpływa na zdrowie hormonalne, dlaczego jest tak ważny i jakie są najlepsze źródła tego cennego pierwiastka.

Rola selenu w organizmie

Selen jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który wchodzi w skład ponad 25 selenoenzymów i selenoprotein. Te białka pełnią kluczowe funkcje w organizmie, takie jak ochrona komórek przed stresem oksydacyjnym, wspieranie układu odpornościowego oraz regulacja metabolizmu hormonów tarczycy.

Selen a zdrowie tarczycy

Jednym z najważniejszych aspektów działania selenu jest jego wpływ na tarczycę, gruczoł odpowiedzialny za produkcję hormonów regulujących metabolizm, temperaturę ciała, a nawet nastrój. Selen jest kluczowy dla konwersji hormonu tarczycy T4 (tyroksyny) do jego aktywnej formy T3 (trójjodotyroniny). To właśnie T3 jest formą hormonu, która bezpośrednio wpływa na procesy metaboliczne w organizmie.

Niedobór selenu może prowadzić do zaburzeń pracy tarczycy, takich jak niedoczynność, co objawia się zmęczeniem, przyrostem masy ciała, wypadaniem włosów i innymi problemami zdrowotnymi. Ponadto selen jest ważnym antyoksydantem, który chroni tarczycę przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Dlatego osoby z chorobami tarczycy, takimi jak Hashimoto, powinny szczególnie dbać o odpowiedni poziom selenu w diecie.

Selen a równowaga hormonalna

Równowaga hormonalna to stan, w którym hormony działają w odpowiednich ilościach i w harmonii, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Selen odgrywa kluczową rolę w tej równowadze, szczególnie w kontekście hormonów płciowych. Badania wykazują, że selen może wpływać na płodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jest to związane z jego rolą w produkcji testosteronu oraz zdrowiu komórek jajowych i plemników.

Jakie są najlepsze źródła selenu?

Selen jest obecny w wielu produktach spożywczych, a jego zawartość zależy od jakości gleby, w której są uprawiane rośliny. Najlepszymi źródłami selenu są:

• Orzechy brazylijskie: Jeden z najbogatszych naturalnych źródeł selenu.
• Ryby i owoce morza: Tuńczyk, łosoś, sardynki i krewetki.
• Mięso i drób: Wątróbka, kurczak i indyk.
• Jaja: Bogate w selen, ale również w inne składniki odżywcze ważne dla zdrowia hormonalnego.

Suplementacja selenem – kiedy warto?

W większości przypadków odpowiednia dieta dostarcza wystarczających ilości selenu, jednak istnieją sytuacje, w których suplementacja może być konieczna. Osoby z niedoczynnością tarczycy, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz osoby z niedoborami tego pierwiastka mogą wymagać dodatkowego wsparcia w postaci suplementów. Ważne jest jednak, aby suplementację skonsultować z lekarzem, ponieważ nadmiar selenu może prowadzić do zatrucia, które objawia się m.in. wypadaniem włosów, łamliwością paznokci i problemami z układem nerwowym.

Zapamiętaj: Selen jest kluczowym mikroelementem, niezbędnym do utrzymania zdrowej równowagi hormonalnej i prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Odpowiednia ilość selenu w diecie wspiera konwersję hormonów tarczycy, działa jako silny antyoksydant, a także może wpływać na płodność. Warto zadbać o to, aby codzienna dieta była bogata w selen, zwłaszcza jeśli zmagasz się z problemami tarczycy lub innymi zaburzeniami hormonalnymi. W przypadku wątpliwości dotyczących poziomu selenu warto skonsultować się z lekarzem i dietetykiem.

Źródła:

1. Alcântara D.B., Dionísio A.P., Artur A.G. I wsp.: Selenium in Brazil nuts: An overview of agronomical aspects, recent trends in analytical chemistry, and health outcomes. Food Chem. 2022 Mar 15;372:131207.
2. Avery J.C., Hoffmann P.R.: Selenium, Selenoproteins, and Immunity. Nutrients. 2018 Sep 1;10(9):1203.
3. Köhrle, J.: Selenium and the thyroid. Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity, 2013, 20(5), 441-448.
4. Mikulska A.A., Karaźniewicz-Łada M., Filipowicz D. i wsp.: Metabolic Characteristics of Hashimoto's Thyroiditis Patients and the Role of Microelements and Diet in the Disease Management-An Overview. Int J Mol Sci. 2022 Jun 13;23(12):6580.
5. Mojadadi A., Au A., Salah W. i wsp.: Role for Selenium in Metabolic Homeostasis and Human Reproduction. Nutrients. 2021 Sep 18;13(9):3256.
6. Rayman, M. P: Selenium and human health. The Lancet 2012, 379(9822), 1256-1268.
7. Wang F., Li C., Li S. i wsp.: Selenium and thyroid diseases. Front Endocrinol (Lausanne). 2023 Mar 24;14:1133000.
8. Wu Q., Rayman M. P., Lv, H.: Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. International Journal of Endocrinology, 2015.