Berberyna- co to takiego i kiedy warto ją stosować?
Berberyna jest alkaloidem izochinolihnowym, pochodzącym z tej samej rodziny związków co morfina. Jej działanie jest zbliżone do działania popularnej w leczeniu insulinooporności – metforminy. Jest suplementem o działaniu popartym w badaniach klinicznych.
Drzemie w niej duży potencjał w regulacji gospodarki węglowodanowej, której zaburzenia stanowią obecnie powszechny problem i dotykają nawet 2mln Polaków.
Berberyna to wszechstronnie działającym na nasz organizm fitozwiązek, od tysięcy lat wykorzystywany w medycynie chińskiej jako preparat przeciwcukrzycowy, przeciwzapalny, antybakteryjny, a nawet antydepresyjny (wpływa na regulacje neuroprzekaźników dopaminy i serotoniny). Od kilku lat cieszy się zainteresowaniem badaczy, jej działanie zbliżone jest w badaniach klinicznych do powszechnie stosowanego leku – metforminy, która wykorzystywana jest jako lek pierwszego rzutu w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej (insulinooporności, cukrzycy typu 2) [1,2].
Działa ona na zasadzie hamowania syntezy glukozy w wątrobie (glukoneogenezy) wraz z równoległą stymulacją obwodowego zużycia glukozy (glikolizy). Powoduje również poprawę wrażliwości na insulinę oraz poprawę mikrobioty jelitowej, dzięki czemu wykazuje działanie przeciwzapalne. Wykazuje tez zdolność aktywacji szlaku AMPK (tzw. „uruchamiacza” przemian metabolicznych dzięki którym nasila się pozyskiwanie energii różnych źródeł energetycznych), stymulowanego przez stosowanie restrykcji kalorycznych lub stosowanie metforminy [2].
Jej korzystne właściwości zostały poparte licznymi badaniami klinicznymi.
W dużym przeglądzie, obejmujący 14 prac RCT, w którym brało udział ponad 1000 osób, wskazano, iż suplementacja 500-1500mg berberyny korzystnie wpływała na poprawę metabolizmu glukozy. Zaobserwowano obniżenie stężenia glukozy na czczo jak i po posiłku, insuliny na czczo, hemoglobiny glikowanej oraz trójglicerydów [3].
Zbliżone wnioski wykazał również inny przegląd badan, obejmujący ponad 2500 badanych [4].
Liczne badania wskazują na korzystne działanie berberyny również u kobiet z PCOS, który wykazują hiperinsulunizm i insulinoooporność. Jej stałe przyjmowanie poprawia zarówno parametry profilu gospodarki węglowodanowej jak i hormonalnej [5].
Okazuje się, że berberyna jest bezpiecznym środkiem, nie wywołującym działań niepożądanych, które czasem występują przy leczeniu metforminą.
Ze względu na jej wpływ na regulacje SIRT-1 (sirtuiny-1- białka enzymatycznego wykazującego zdolność do włączania “genów długowieczności”) okazuje się, ze może mieć wpływ także na spowolnienie procesów starzenia, wynikających ze stresu oksydacyjnego [6].
Nie możemy jednak zastąpić metforminy berberyną. Nie jest ona lekiem, nie ma tak licznych badań klinicznych. Może ona stanowić jedynie alternatywę metforminy, dla osób, które nie tolerują leku, a ze względu na uciążliwe dolegliwości z przewodu pokarmowego rezygnują z leczenia.
Berberyna została wymieniona w najnowszych rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego jako preparat uzupełniający terapie hiperlipidemii [7].
Berberyna to związek o znaczącym potencjale w regulacji gospodarki węglowodanowej. W licznych badaniach wykazano jej skuteczność przy stosowaniu dawek od 500 do 1500 mg/dobe. Może ona również stanowić cenne uzupełnienie dietoterapii na etapie, kiedy leki nie są jeszcze konieczne. Jednak jej wprowadzenie warto skonsultować ze specjalista, w celu dobrania odpowiedniej dawki.
źródła:
Li Z, Geng YN, Jiang JD, Kong WJ. Antioxidant and anti-inflammatory activities of berberine in the treatment of diabetes mellitus. EvidBasedComplementAlternat Med. 2014
Zhang Y, Li X, Zou D, Liu W, Yang J, Zhu N, Huo L, Wang M, Hong J, Wu P, Ren G, Ning G. Treatment of type 2 diabetes and dyslipidemia with the natural plant alkaloid berberine. J Clin Endocrinol Metab. 2008 Jul;93(7):2559-65.
Dong, Hui et al. “Berberine in the Treatment of Type 2 Diabetes Mellitus: A Systemic Review and Meta-Analysis.” Evidence-based Complementary and Alternative Medicine : eCAM 2012 (2012)
Lan J, Zhao Y, Dong F, Yan Z, Zheng W, Fan J, Sun G. Meta-analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipemia and hypertension. J Ethnopharmacol. 2015 Feb 23;161:69-81
Li MF, Zhou XM, Li XL. The Effect of Berberine on Polycystic Ovary Syndrome Patients with Insulin Resistance (PCOS-IR): A Meta-Analysis and Systematic Review. Evid Based Complement Alternat Med. 2018 Nov 14;2018
Xiaofei Zhu, Haodi Yue, Xiaofang Guo, Jingyi Yang, Jingshuo Liu, Jiangtao Liu, Ruijie Wang, Wenjuan Zhu, “The Preconditioning of Berberine Suppresses Hydrogen Peroxide-Induced Premature Senescence via Regulation of Sirtuin 1”, Oxidative Medicine and Cellular Longevity, vol. 2017, Article ID 2391820, 9 pages, 2017
Banach M. i wsp. Wytyczne PTL/KLRWP/PTK/PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021
Treści umieszczone w ramach Portalu mają na celu poszerzenie wiedzy użytkowników. Portal ma charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny i treści w nim umieszczane nie stanowią porady lekarskiej. Przed skorzystaniem z jakichkolwiek informacji umieszczonych w Portalu koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem.